در بیست و هفتمین نشست اندیشگاه رضوی مطرح شد

چرا استعمار درباره جزایر سه‌گانه همیشه ایرانی بیانیه صادر می‌کند

جواد لگزیان

بیست و هفتمین نشست تخصصی اندیشگاه رضوی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی  با همکاری مرکز اسناد سازمان و همچنین گروه مطالعات انقلاب و تمدن نوین اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، با حضور جمعی از مدیران و کارشناسان، در تالار شیخ بهایی بنیاد پژوهش‌های اسلامی برگزار شد.

الهه محبوب، رئیس اداره اسناد آستان قدس رضوی دبیر نشست «بازشناسی هویت تاریخی جزایر سه‌گانه ایران و نقش تفرقه‌افکنانه بریتانیا در خاورمیانه» در ابتدای جلسه با تاکید بر ایرانی بودن هویت و خاستگاه جزایر سه‌گانه، از ضرورت پویش متفکران و فعالان فرهنگی در این زمینه سخن گفت.

اهمیت خلیج فارس

در ادامه، علی جان سکندری، عضو هیئت علمی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در رابطه با سیاستهای تفرقه‌افکنانه بریتانیا در خاورمیانه اظهار داشت: سابقه حضور استعماری دولت بریتانیا در خاورمیانه و بویژه خلیج فارس به اوایل قرن نوزدهم ‌برمی‌گردد. در سال‌های۱۸۲۰ در بحبوحه جنگ‌‌های ایران با روسیه، دولت بریتانیا به بهانه مبارزه با دزدهای دریایی سواحل جنوبی خلیج‌فارس را اشغال و با حکّام محلی قرارداد تحت‌الحمایگی امضا کرد. البته دولت بریتانیا در راه سلطه کامل خود بر منطقه، با تشدید اختلافات مرزی بین شیخ‌نشین‌‌ها، باعث تضعیف هرچه بیشتر آنها می‌شد و اوضاع منطقه را متشنج می‌کرد. سپس طی نیمه دوم قرن نوزدهم، دولت بریتانیا بعد از تثبیت موقعیت خود در شیخ‌نشین‌‌های خلیج ‌فارس کوشش بیشتری در جهت تضعیف دولت ایران و عثمانی به‌عمل آورد و سیاست تفرقه بینداز حکومت کن را در پیش گرفت.

 علی جان سکندری علت توجه خاص دولت بریتانیا به منطقه خلیج ‌فارس را کنترل هندوستان، ثروت بی‌نهایت این منطقه و نفت‌خیز بودن آن ذکر کرد.

به گفته علی جان سکندری انگلیس، بیش از شصت درصد از نیازهای نفتی خود را در گذشته از نفت منطقه خاورمیانه تامین می‌کرد و نیز سرمایه‌گذاری‌های انگلیس در کشورهای حوزه خلیج‌فارس بسیار وسوسه‌‌انگیز بوده است. بعدها انگلستان با وجود اینکه نیروهای نظامی خود را از منطقه خارج کرد، ولی به راحتی حاضر نبود از منافع خود در منطقه چشم‌پوشی کند، بنابراین به فکر راه‌هایی برای ادامه نفوذ بر منطقه بود تا جایی که سران حکومتی انگلستان نیز به آن اعتراف می‌کرده‌اند، از جمله «ادوارد هیث» نخست‌وزیر انگلستان در سال۱۹۷۲ هنگام سخنرانی در اجلاسیه وزیران سنتو گفت: «بیرون رفتن نظامیان ما، به آن معنی نیست که دیگر توجهی به این منطقه بسیار حائز اهمیت نداریم. ما تنها مناسبات خود را با زمامداران دولت‌های عرب، امروزی‌تر کرده‌ایم.» که یکی از این اقدامات برای تضمین نفوذ انگلستان، سرکار آوردن دولت‌ها و زمامداران طرفدار خود در خاورمیانه و خلیج‌فارس بود.

علت صدور بیانیه استعماری

علی جان سکندری  سیاست تفرقه بینداز و حکومت کن استعمار بریتانیا را یکی از بزرگ‌ترین مصیبت‌های جهان اسلام  دانست و سه راهبرد دولت بریتانیا برای تفرقه افکنی را حمله به کشورهای اسلامی، تجزیه جهان اسلام و حمایت از تروریسم معرفی کرد.

علی جان سکندری تصریح کرد که استعمار در زمانهای خاص به اختلافات موجود در مرزهای کشورهای حوزه خلیج فارس دامن می‌زند و آخرین سیاست  کشورهای اروپایی یعنی مطرح کردن جزایر سه‌گانه در همین راستاست که بیانیه صادر می‌کنند تا فشارهای روانی به دولت ایران وارد شود و ایران در جریان تجاوز دولت غاصب اسرائیل ابتکار عمل نداشته باشد.

معرفی یک کتاب راهبردی

محمد عباس‌پور، پژوهشگر حوزه خلیج فارس و جزایر سه‌گانه که سمت مشاور پیشین استاندار و فرماندار سابق شهرستان بوموسی را در کارنامه خود دارد در بخش پایانی جلسه ضمن معرفی فعالیتهای خود در عرصه اثبات تعلق جزایر سه‌گانه به ایران مانند پژوهش‌های میدانی، گردآوری اسناد تاریخی و ثبت تاریخ شفاهی از تالیف کتاب کتاب‌ «لایه‌های پنهان حقایق در جغرافیای انسانی جزیره استراتژیک بوموسی» خبر داد.

 حسن ختام این نشست تخصصی پس از جلسه پرسش و پاسخ  عکس یادگاری حاضران با سخنرانان بود.